نخستین قرارداد مرزی تاریخ بشر که میان ایران و لیدی بسته شد
طبق آثار و اسناد به دست آمده، 29 ژوئن سال 590 پیش از میلاد (هشتم
تیرماه)، میان دولت ایران (حکومت مادها یا Medes به پایتختی همدان) و دولت
لیدی (Liadia = Lydia آناتولی غربی - قسمتی از غرب ترکیه امروز) قرارداد
تعیین مرز بسته شد که نخستین قرارداد از این دست در تاریخ جهان به شمار می
رود و نخستین فصل کتاب
«تاریخ انعقاد پیمان های سیاسی» با آن آغاز شده است.
در این قرارداد که یک ماه و یک روز پس از پایان جنگ طرفین و انجام
مذاکرات منعقد شد، مسیر رود Halys (قزل ایرماک = رود سرخ) مرز دو کشور
تعیین شد و مقرر گردید که علامت گذاری شود و رفت و آمد میان دو کشور بر
پایه ضابطه قرار گیرد. جنگ ایران و لیدی که منجر به امضای این قرارداد شد
28 ماه مه سال 590 پیش از میلاد و بیم دو ارتش از ادامه خورشیدگرفتگی آن
روز پایان یافته بود. فرماندهی ارتش ایران را در آن جنگ، هوخشتره (کردها
«خسرو هووخشتاره» = کیخسرو می خوانند) شخصا برعهده داشت.
نوزده سال
پیش از آن، ارتش های ایران و بابل امپراتوری «آشور» را که به ارتکاب ظلم
شهرت داشت و دو قرن بر خاورمیانه مسلط بود برای همیشه از میان برده بودند و
دیگر، نینوه (نینوا) مرکز قدرت خاورمیانه نبود.
نقل از تاریخ ایرانیان در چنین روزی