دادستان کل کشور: شأن بازرسی و نظارت شأن قضاوت است

دادستان کل کشور:  شأن بازرسی و نظارت شأن قضاوت است

دادستان کل کشور  کلیت کار در بازرسی را مانند کار قضا دانست و تاکید کرد:  در بازرسی موضوع باید دقیقا شناخته شده و امری مکشوف باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی با حضور در جمع نمازگزاران سازمان بازرسی کل کشور ضمن گرامی‌داشت فرارسیدن لیالی قدر گفت: درک ماه مبارک رمضان و درک شب قدر امر بسیار مهمی است که در روایات نیز بسیار بر آن تاکید شده است زیرا اگر قرار بود انسان در رقم زدن سرنوشت خود تاثیر نداشته باشد، این همه بر اهمیت دعا، استغفار و شب زنده‌داری تاکید نمی‌شد.  رئیسی با بیان اینکه درک لیله‌القدر در گروی معرفت نسبت به مقام صدیقه طاهره(س) است، خاطرنشان کرد: برای همه انسان‌ها این شب‌ها، لیله القدر نیست بلکه برای برخی لیله‌القبر است و بسیاری از افراد هم در بستر خفته و ماه رمضان و لیله‌القدر را درک نمی‌کنند.
  وی خاطرنشان کرد: اگر مبنای کار بازرسی و نظارت، امر به معروف و نهی از منکر باشد در مبانی یا از امور حسبه به معنای آن است که آقایان بازرسان و ناظران، محتسبین، حسابگران و حسابکشان از سیستم هستند، یا اهل نصح یا خیرخواهی برای دیگران هستند.  رئیسی تصریح کرد: مبنای کار بازرسی و نظارت به هر معنای یاد شده که باشد جلوه‌اش بسیار شبیه به قضاوت است و هم‌ردیف قرار دادن نظارت با کار قضاوت در جایگاه قوه قضاییه بی‌حکمت نیست زیرا شأن بازرسی و نظارت، شان قضاوت است. وی ادامه داد: در قرآن آمده است آمر به معروف و ناهی از منکر خلیفه‌الله و خلیفه‌الرسول است و درباره قاضی هم داریم که گفته می‌شود در این جایگاه نمی‌نشیند مگر آنکه نبی یا وصی نبی باشد و از این جهت حقیقت جایگاه قضاوت، حقیقت خلیفه‌اللهی است در غیر این صورت کسی حق ندارد در مورد دیگران حکم کند مگر آنکه کسی که قلم‌اش خدایی باشد.
دادستان کل کشور خاطرنشان کرد: حقیقت کار بازرسان -چه حقیقت نصح باشد، چه حقیقت حسبه و چه حقیقت امر به معروف و نهی از منکر- کار خلیفه اللهی است.

 ابعاد مختلف موعظه‌های یک بازرس در نظارت
رئیسی با تعریف معنای لغوی موعظه گفت: بازرسان مستقر در سازمان بازرسی کل کشور می‌خواهند به یک مسئول بگویند که چه کاری را انجام بدهد و مسئول دیگری آن را انجام ندهد که اسم این کار، موعظه است.  وی موعظه را یک امر اخلاقی عنوان کرد و افزود: در اخلاق دو باب «موعظه» و «امر به معروف و نهی از منکر» تعریف شده است که امر به معروف و نهی از منکر را موعظه نمی‌داند، بلکه «امر الی طلب استعلا» می‌داند؛ به عبارت دیگر کسی که در جایگاه برتر باشد می‌تواند امر کند و از این بابت آمر به معروف و ناهی از منکر جایگاه برتر دارد.
دادستان کل کشور یادآور شد: حقیقت این امر و نهی، اگر چه از زبان و قلم یک آمر و ناهی صادر می‌شود از سوی خدا تلقی می‌شود و در بازرسی و نظارت نیز همین شرایط جاری است و اگر بازرس و ناظر در دستگاه‌های مختلف به افراد توصیه می‌کند که رشوه نگیرد و خلاف انجام ندهد این خدا است که از زبان بازرس حکم می‌کند.
رئیسی در ادامه اظهارات خود با اشاره به حقیقت قضا گفت: قضا حقیقتی است که حاکم حضرت حق است اما به دست قاضی جاری می‌شود و قاضی در اینجا خلیفه‌الله است و از این جهت می‌توان کار بازرسان و ناظران سازمان بازرسی که امر به خوبی کرده و از زشتی، پلشتی و فساد نهی می‌کنند به امر قضا تشبیه کنیم.  وی افزود: به عبارت دیگر درست است که گزارش فساد یا زشتی از قلم این بازرس و ناظر است اما در حقیقت بازرس مجری و حقیقت امر جای دیگر رقم خورده است.

 لزوم شناخت کافی و دقیق برای قضاوت بازرس
دادستان کل کشور با اشاره به شباهت دیگر کار بازرسی و نظارت با کار قضا گفت: در قضا، قاضی هم باید حکم و هم موضوع را بشناسد و اگر حکم را ندانسته یا موضوع را نشناسد قضاوت نامتناسب است.
این مقام قضایی کلیت کار در بازرسی را هم به همین منوال دانست و افزود: در بازرسی هم باید نسبت به امری که قرار است بازرسی صورت بگیرد، شناخت وجود داشته باشد و موضوع باید دقیقا شناخته شده و امری مکشوف باشد یعنی همان طور که معرفت در قضا یک رکن است، در بازرسی و داوری نیز همین طور است.  رئیسی خاطرنشان کرد: در قضا اگر قاضی از سوی هر کسی حتی خودش تاثیری در حکم بگذارد، آن حکم مخدوش است و در بازرسی و نظارت هم همین طور است و اگر حب و بغض باعث تدوین گزارش علیه مدیر دستگاهی باشد، آن مخدوش است حتی اگر این تاثیر از خود نفسانی بازرس گرفته شده باشد. وی یکی از ضرورت‌های کار بازرسی و نظارت را انعکاس واقعیات بدون کم و کاستی دانست و گفت: در بازرسی‌های برنامه‌ای هر آنچه که هست باید در گزارش بازرس منعکس شود. دادستان کل کشور با اشاره به تفاوت‌های قضاوت و بازرسی در نظام جمهوری اسلامی ایران با سایر نظام‌ها گفت: قضاوت و بازرسی در همه عالم وجود دارد و هیچ کجا نیست که بدون قانون و قاضی باشد اما قضاوت و بازرسی در نظام جمهوری اسلامی متفاوت است و دلیلش قداست آن است.

 نکاتی که به قضاوت و بازرسی قدسیت می‌بخشند
رئیسی در ادامه تاکید کرد: چند نکته به قضاوت و بازرسی ما قدسیت می‌بخشد که نخستین آن سلسله مراتب ارتباطی ما به وحی است و ما می‌گوییم منصوب ولی فقیه جامع شرایط هستیم و ایشان نائب ولی عصر(عج) هستند.  وی افزود: دوم قوانین و مقررات جامعه ما شرعی است و قانون خلاف شرع در نظام جمهوری اسلامی ایران از درجه اعتبار ساقط است و دلیل سوم نیز قدسیت امور ما به انگیزه افراد بستگی دارد.  دادستان کل کشور گفت: بنابراین علاوه بر اینکه قانون و سلسله مراتب ما قدسی است، باید انگیزه خود فرد عمل‌کننده نیز قدسی باشد و ماه مبارک رمضان و لیله‌القدر این فرصت را فراهم کرده است. رئیسی در پایان سخنانش شب‌های قدر را بهترین موقعیت برای کسب ظرفیت دانست و گفت: ظرفیت انسان‌ها اهمیت زیادی دارد و اگر انسان ظرفیت بالا داشته باشد هیچگاه در مقابل تهدید‌ها و تطمیع‌ها از میدان بدر نمی‌رود.  وی افزود: بنابراین بازرسی و قضاوت نیز به ظرفیت نیاز دارد که این ظرفیت را باید در پرتوی عبادت پروردگار حاصل کرد.